Page 171 - AYASOFYA

MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN DOĞAL T AŞL ARI MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ

Duvar kaplamalarında kullanılan simetrik düzendeki doğal taş levhaların görünümü. Ortada; Karystos mermeri (Cipollino Verde), sağ ve solda; Afyonkarahisar
breşik mermeri (Pavonazzetto), yukarıda ve aşağıda; Mısır alabasteri (Alabastro Cotognino/Egiziano).

Eksedralarda kullanılan Mısır’ın kırmızı porfir (Porfido Rosso Antico) sütunlarının görünümü.
Ayasofya’daki aynı renkten olan doğal taş levhaların renkli Marmara Adası (Prokonnesos) mermerinden
farklı renklerdeki daha büyük panoları çerçevelemesi yapılmış çubuk silmelerle çerçevelenmiştir.
şeklindeki duvar kaplama yöntemi, belki ilk olarak bu
kilisede ortaya çıkmaktadır. Bu çok renkli kaplamalar, Ana nefin kuzeydoğu ucundaki, ana müezzin
yalnızca payelerin ve duvarların taş ve tuğlasını mahfilinin önünde bulunan, Yunanca “Yer’in Göbeği”
gizlemekle kalmayıp, aynı zamanda onları maddesel anlamındaki; “Omphalion” olarak adlandırılan
Sütunların başlıkları ve kaideleri görünümlerinden arındırmakta, yarı şeffaf, düşsel bir doğal taş örgü tekniği (opus sectile) ile yapılmış
ise beyaz renkli Marmara Adası durum ve gerçek bir akıcılık etkisi yaratmaktadır. Tonoz ve Bizanslılarca kutsal sayılan bu yerde, kimilerine
(Prokonnesos) mermerindendir. Üst ve kemerlerin başlangıç çizgilerine kadar tüm duvarlar göre Ayasofya’nın inşa edilmesinden önce bir
galerilerden güneydoğu tarafında ince (20-30 mm kalınlığında) doğal taş levhalarla tapınak bulunmaktaydı. Kutsallığından ötürü,
bulunan “Mermer Kapı”nın ön yüzeyi kaplanmıştır. Nefteki payeler ve duvarlar üç sıra Bizans imparatorlarının taç giyme törenleri de
ise Afyonkarahisar breşik mermerinden halinde dizilmiş, değişik renklerden uzun levhalardan burada yapılmaktaydı. Tören sırasında siyasi ve dinî
(pavonazzetto) yapılmıştır. oluşmaktadır. Levhalar, tek blok halindeki doğal taşın otoriteleri temsil eden kişilerin her birinin durması
ikiye ya da dörde bölünmesiyle elde edilip, yan yana gereken konumlar bu kare biçimli alan içine daireler
birleştirildiği için doğal damarları, merkezi bir eksen oluşturacak biçimde döşenmiş disk şekilli renkli
Üst galerideki, ön yüzü ve kiriş (lento) taşı boyunca simetrik şekiller (skoutlosis/book-matched doğal taşlarla belirlenmiştir. Daireleri oluşturan
Afyonkarahisar breşik mermerinden (Pavonazzetto), tekniği) ve ayna yansıması etkisi oluşturmaktadır. Çift taşlarda; kırmızı, sarı, yeşil, turuncu ve gri renkler göze
arka yüzü ise Marmara Adası (Prokonnesos)
mermerinden yapılmış Mermer Kapı. levhalar, uzun tek levhalar ve tüm yatay şeritler beyaz çarpmaktadır.

172 173