Page 284 - AYASOFYA
P. 284
A Y ASOFY A ’NIN OSMANLI MİRASI MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ
Dıştan mermer kaplamalı olan türbede giriş cephesi Pencereler içlikli ve dışlıklı çift pencere düzeninde Yatay ve dikey silmelerle cepheleri hareketlendirilmiş
haricindeki cephelerde ikili düzen içinde üç sıra yapının içine yansımaktadır. olan türbenin köşelerinde de kaval silmeler
pencereler mevcuttur. Alt sıra pencereler dikdörtgen bulunmaktadır. Cepheler, en üstte bir sıra mukarnas
açıklıklı ve söveli, üst sıra pencereler sivri kemerli dizisi üzerinde yer alan bitkisel dekorlu bir friz ile son
Ayrıca kasnaksız olan kubbede yuvarlak kemerli
olarak düzenlenmiştir. bulur. Yapının güney cephesinde alt sıra pencerelerin
dört pencere vardır. Türbeye ilave iki yan mekânın
üzerinde boydan boya cepheyi kaplayacak şekilde
En üst sıra pencereler düz, orta pencereleri ise batı yönündekinde, altta üç yönde işlenmiş ve üç satır halinde düzenlenmiş yirmi dört
açılmış beş dörtgen pencere ile üstte ikişer yuvarlak mısralık bir kitâbe mevcuttur.
sıradakiler vitray taklidi renkli cam ile kemerli pencereye sahiptir. Kuzeydeki ilave bölümün
süslenmiştir. alt sırasında altı, üst sırasında üçer penceresi yer
almaktadır. Dış cephesinde Marmara adasından getirilme mermer
malzeme, kaplama olarak kullanılmıştır. İç mekân
duvar yüzeyleri kesme Bakırköy küfeki taşındandır.
III. Mehmed Türbesinin revak bölümünde de ağırlıklı
olarak Marmara Adası mermeri kullanılmıştır. Revak
kemerleri üzerinde görülen almaşık taş işçiliğinde
de kırmızı renkli kemer taşları Hereke pudingidir. İç
ve dış kubbe tuğla örgüdür. Kubbe dıştan kurşunla
kaplanmıştır. Dış kubbenin üstünde bronz bir alem
yer almıştır. Türbenin kapısı ile iç mekânın alt sıra
pencere ve dolap kapakları ahşaptır. İç kapı ve dıştaki
pencere korkulukları demirdir. Türbenin zemininde,
altıgen şeşhane tuğlaları döşelidir. Türbenin revakı ile iç
cephesinde 17 yy. başına ait İznik çinileri yer almaktadır. 1
III. Mehmet Türbesinin giriş cephesi dışındaki cepheleri
birbirine eş olarak tasarlanmıştır. Kuzey yöndeki giriş
cephesi ise yanlardan kapatılarak yeni hacimlerin
eklenmesiyle değişiklik yaşamıştır. Dış cephede
türbenin III. Murad Türbesi’nde olduğu gibi köşeler
pahlanarak üstüvane sütunçeler yerleştirilmiş ve
bütün cepheler, geniş mermer plakalarla kapanmıştır.
Bu plakaların etrafı II. Selim Türbesi’nde olduğu gibi
ince kaval silmelerle zenginleştirilmişse de bu türbede
plakalar daha küçük tutulmuştur.
1 Aydıngün, Şengül, Ayasofya Türbeleri Restorasyon Çalışmaları İçin Hazırlanmış Sanat Tarihi Raporu, Sultan III. Mehmed Türbesi’nde, cepheler geniş mermer plakalarla
2005, İstanbul
kaplanmıştır.
Ayasofya Cami’nden bakışta, solda Sultan III. Mehmed Türbesi, sağda Sultan II. Selim Türbesi
286 287
