Page 296 - AYASOFYA
P. 296
A Y ASOFY A ’NIN OSMANLI MİRASI MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ
SULTAN I. MUSTAFA VE SULTAN İBRAHİM TÜRBESİ
Ayasofya Ayasofya’nın güney batı köşesinde yer sonra XVII. yüzyılın ilk yarısı içinde türbeye çevrilmiştir.
bazıları
padişahlarının
Osmanlı
sağlıklarında
alan yapı, Bizans kaynaklarına göre
yaptırdıkları özel türbelere gömülmüş, bazılarının
Vaftizhanesi Ayasofya kilisesindeki iki vaftizhâneden defnedildikleri yerde üzerlerine bir türbe inşa edilmiş,
pek azı da esası Bizans dönemine ait olan eski
biri olup, tüm Hristiyanlığın en önemli
yapılardan çevrilen türbelere gömülmüştür. Bursa’da
vaftizhanesidir.
Osman ve Orhan Gazi’nin türbeleri de eski bir Bizans
yapısından dönüştürülmüş olup, Vaftizhane’nin türbe
olarak işlevlendirilmesi bu tip bir uygulamaya ikinci
bir örnek oluşturmuştur. 1639 yılının ilk günlerinde
Ayasofya’nın güney batı köşesinde yer alan yapı, vefat eden Sultan I. Mustafa’nın vaftizhaneye
Bizans kaynaklarına göre Ayasofya kilisesindeki iki defnedilmesi kararıyla yapı vaftizhane ve yağhane
vaftizhâneden biri olup, tüm Hristiyanlığın en önemli işlevlerinin ardından bu defa türbe olarak hizmet
vaftizhanesidir . Vaftizhanenin dış cephesi kareye yakın etmeye başlamıştır. Sultan I. Mustafa’nın, İstanbul’da
planlı olup, iç mekânı ise oktogonaldir. Yapı, kubbeli o sırada mevcut selâtin türbelerinin hiçbirinde
ve tuğla cephelidir. Ayasofya camiye dönüştürülünce yer bulunmadığı gerekçesiyle Ayasofya’nın eski
bu mekân, Ayasofya’nın aydınlatılmasında kullanılan vaftizhânesine gömülmesine karar verilmiştir. Evliya
kandil yağlarının depolandığı bir ambar haline Çelebi’nin aktardığına göre binanın içinde toprak
getirilerek iki yüzyıl kadar böylece kullanıldıktan bulunmadığından Hasbahçe’den toprak getirtilerek
kabir örtülmüştür.
Sultan I. Mustafa ve Sultan İbrahim Türbesi, Ayasofya’nın eski Vaftizhânesi giriş revakı
298 299
