Page 207 - AYASOFYA

A Y ASOFY A ’NIN OSMANLI MİRASI MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ

30.05.1453 tarihinde, Fethin ikinci günü olan çarşamba konusunda araştırmacılar arasında farklı Minberin kapı boşluğunu çevreleyen mermer
günü Ayasofya’ya giren Fatih Sultan Mehmed, ertesi görüşler dile getirilmekte olup, II. Selim, parçanın üst başlığından da ayrıca bahsetmek
Cuma gününe kadar mihrap, mahfel ile minberin III. Murad veya IV. Murad dönemlerindeki gerekir. Kapının iç yönünde mermer üzerinde altın
yapılmasını emretmiştir . Fetihten sonra inşa edilen tamirlerde konulduğu yazılmaktadır. varaklı zengin bir süsleme bulunmaktadır. Bunlar
1
ve Mimar Sinan’ın ikiz minarelerinin inşasına kadar Ayvansarayi Hüseyin Efendi de, Hadikatü’l- Fatih veya II. Bayezid döneminin tipik desenlerini ve
varlığını sürdüren ilk minarenin ahşap olduğu gibi, Cevami adlı eserinde bu minberin, vaaz yazısını gösterir. Ayrıca daha üstteki tepelik de benzer
ilk minberin de ahşap olduğu düşünülmektedir. kürsüsü ile IV. Murad döneminde yapılmış özellikleri taşımaktadır.
2
Günümüzde ayakta olan minberin dönemi olduğunu kaydetmiştir. Süslemeleri ve

1 Gelibolulu Mustafa Ali’den aktaran, Hasan Fırat Diker, Ayasofya ve Onarımları, s.61, İstanbul, 2016 detayları yönünden incelendiğinde, III.
2 Akar, Azâde,1971, “Ayasofya’da Bulunan Türk Eserleri ve Süslemelerine Dair Bir Araştırma”, Vakıflar Murad döneminde, vaaz kürsüsü, mahfil,
Dergisi, (9), s. 279
fil ayaklarının önünde duran müezzinler
mahfili ile minberin uygulandığı tahmin
edilmektedir .
3
Mahfillerin mermer kapı açıklığının
köşelerinde bulunan, süs niteliğindeki,
3 Akgündüz, Ahmed, Öztürk, Said ve Baş, Yaşar, “Üç Devirde Bir Mabed Ayasofya”, s.370,
İstanbul, 2005

yekpare işlenmiş geçmeli sütunçeler, müezzin
mahfilinin köşe sütunçeleri ile benzemektedir.
Minberin tepeliğindeki gülçe detayları ve Türk
üçgeni başlıklar da fil ayaklarındaki mahfiller
ile benzemektedir.

Minberin kapı ve üstünde aynalık, taç (tepelik) bölümleri Minberin şerefe, köşk bölümü ve Türk üçgeni başlıklı sütunlar Minberin taç (tepelik) ve külah bölümlerinden detay

208 209