Page 206 - AYASOFYA
P. 206

A Y ASOFY A ’NIN OSMANLI MİRASI                                                                                                                                                                     MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ






             30.05.1453 tarihinde, Fethin ikinci günü olan çarşamba            konusunda  araştırmacılar  arasında  farklı                                Minberin kapı boşluğunu çevreleyen mermer
             günü Ayasofya’ya giren Fatih Sultan Mehmed, ertesi                görüşler  dile  getirilmekte  olup,  II.  Selim,                           parçanın üst başlığından da ayrıca bahsetmek
             Cuma  gününe  kadar  mihrap,  mahfel  ile  minberin               III.  Murad  veya  IV.  Murad  dönemlerindeki                              gerekir. Kapının iç yönünde mermer üzerinde altın
             yapılmasını emretmiştir . Fetihten sonra inşa edilen              tamirlerde    konulduğu      yazılmaktadır.                                varaklı zengin bir süsleme bulunmaktadır. Bunlar
                                   1
             ve  Mimar  Sinan’ın  ikiz  minarelerinin  inşasına  kadar         Ayvansarayi Hüseyin Efendi de, Hadikatü’l-                                 Fatih veya II. Bayezid döneminin tipik desenlerini ve
             varlığını sürdüren ilk minarenin ahşap olduğu gibi,               Cevami adlı eserinde bu minberin, vaaz                                     yazısını gösterir. Ayrıca daha üstteki tepelik de benzer
             ilk minberin de ahşap olduğu düşünülmektedir.                     kürsüsü  ile  IV.  Murad  döneminde  yapılmış                              özellikleri taşımaktadır.
                                                            2
             Günümüzde      ayakta  olan   minberin   dönemi                   olduğunu   kaydetmiştir.  Süslemeleri  ve

             1   Gelibolulu Mustafa Ali’den aktaran, Hasan Fırat Diker, Ayasofya ve Onarımları, s.61, İstanbul, 2016  detayları  yönünden  incelendiğinde,  III.
             2   Akar, Azâde,1971, “Ayasofya’da Bulunan Türk Eserleri ve Süslemelerine Dair Bir Araştırma”, Vakıflar   Murad döneminde, vaaz kürsüsü, mahfil,
               Dergisi, (9), s. 279
                                                                               fil ayaklarının önünde duran müezzinler
                                                                               mahfili ile minberin uygulandığı tahmin
                                                                               edilmektedir .
                                                                                          3
                                                                               Mahfillerin  mermer     kapı    açıklığının
                                                                               köşelerinde  bulunan,   süs  niteliğindeki,
                                                                               3   Akgündüz, Ahmed, Öztürk, Said ve Baş, Yaşar, “Üç Devirde Bir Mabed Ayasofya”, s.370,
                                                                                İstanbul, 2005


                                                                               yekpare işlenmiş geçmeli sütunçeler, müezzin
                                                                               mahfilinin köşe sütunçeleri ile benzemektedir.
                                                                               Minberin tepeliğindeki gülçe detayları ve Türk
                                                                               üçgeni başlıklar da fil ayaklarındaki mahfiller
                                                                               ile benzemektedir.































             Minberin kapı ve üstünde aynalık, taç (tepelik) bölümleri         Minberin şerefe, köşk bölümü ve Türk üçgeni başlıklı sütunlar              Minberin taç (tepelik) ve külah bölümlerinden detay





             208                                                                                                                                                                                                                                                  209
   201   202   203   204   205   206   207   208   209   210   211