Page 338 - AYASOFYA
P. 338

A Y ASOFY A ’NIN OSMANLI MİRASI                                                                                                                                                                     MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ



             Bergama Su                                                                                                                                   Günümüzde Ayasofya Camii iç mekânı içerisinde



                                                                                                                                                          yer alan iki mermer küp; Murad Hüdavendigar
                                                                                                                                                          zamanında Bergama’da Hatib Mahmud tarafından
             Küpü                                                                                                                                         olan Hatip Paşaoğulları ailesinin altı yüz yıllık geçmişi
                                                                                                                                                          bulunmuştur. Bergama’nın en eski ailelerinden biri

                                                                                                                                                          ve mermer küplerin çıkarılış hikayesi, Bergama kent
                                                                                                                                                          tarihçisi Osman Bayatlı tarafından kaleme alınmıştır.


                                                                                                                                                          Hatip Mahmud’un bahçesinde çift sürülürken;
                                                                                                                                                          Bergama’da Tekke Boğazı’ndaki Haylazlar Kayasının
                                                                                                                                                          arkasında  Paşabahçesi  denilen  yerde  sapanın
                                                                                                                                                          takılması sonucu altın dolu üç küpe rastlanmıştır.
                                                                                                                                                          Bizans’ın son dönemlerinde altınların, düşman eline
                                                                                                                                                          geçmemesi için mabetlerden alınan mermer küplere
                                                                                                                                                          konularak gömüldüğü tahmin etmektedir. Hatip
                                                                                                                                                          Murad; padişahın oturduğu Bursa’ya giderek vezirin
                                                                                                                                                          huzuruna çıkar, altınlardan bahseder. Sultan Murad
                                                                                                                                                          Hüdavendigar (hd 1362-1389), küplerden birisini Hatip
                                                                                                                                                          Mahmud’un almasını emreder, Hatip Mahmud tüm
                                                                                                                                                          altınları ve iki küpü devlet hazinesine bağışlar. Hatip
                                                                                                                                                          Bedrürrin Mahmud’a, Sultan Murad Hüdavendigar
                                                                                                                                                          tarafından, Paşa ünvanı verilip, tımarlık bağışlanır.


                                                                                                                                                          Ağzı kırık, tezyinatlı küp Bergama’da kalır ve bir süre
                                                                                                                                                          sonra Mahmud Paşa’nın oğlu Hibetullah tarafından
                                                                                                                                                          yaptırılan Küplü Hamam’a konulur. Hamam’ın
                                                                                                                                                          vakfiyesi 1426 tarihlidir. II. Mahmud döneminde
                                                                                                                                                          tezyinatlı küp, Paris Louvre Müzesi’ne hediye
                                                                                                                                                          edilmiştir.




                                                                                                                                                          Küplü Hamam’dan Louvre Müzesi’ne

                                                                                                                                                          götürülen mermer küpün kapağı ise

                                                                                                                                                          paşalar sülalesinin evinde bulunarak

                                                                                                                                                          Bergama Müzesi’ne alınmıştır.           1




                                                                                                                                                          1   Bayatlı, Osman, “Bergama’da Küplü Hamam”, Vakit Matbaası, İstanbul, 1942  Ayasofya Cami iç mekânında mermer su küpü





             340                                                                                                                                                                                                                                                   341
   333   334   335   336   337   338   339   340   341   342   343