Page 68 - AYASOFYA

T ARİHÇE MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ

Yapılan son ölçümlerde, ana
kubbenin yarım kubbelerle

desteklendiği kuzeybatı-

güneydoğu yönündeki çapı

31,19 m, kuzeydoğu-güneybatı

yönündeki çapı ise 32,55 m
olarak saptanmıştır.

Kubbenin yarım kubbelerle desteklenmeyen
iki yönündeki açılmadan ötürü çok az da olsa
eliptik bir plana sahip olduğu bilinmektedir.
Bu asimetrik durum sadece planda değil, ana
kubbenin oturduğu kemerlerin kesitlerinde de
göze çarpmaktadır.

Kuzeydoğu ve güneybatı kemerlerinin kesit alanları
birbirine yakınken, yarım kubbelerin bağlandığı
diğer kemerler için aynı durum söz konusu değildir.
Nitekim, kuzeybatı kemerinin kesit alanının
kuzeydoğu ve güneybatı kemerlerinin yaklaşık
1/3’ünden az, güneydoğu kemerinin ise kuzeydoğu
ve güneybatı kemerlerinin neredeyse 1/4’ü kadar
bir kesite sahip olması, ana kubbenin strüktürünün
ne kadar sorunlu bir yapıya sahip olduğunu
göstermektedir. Kuzeybatı ve özellikle güneydoğu
kemerlerinin diğerlerine nazaran oldukça narin
kesiti, farklı biçimlerde üç defa çöküp yeniden
örülen kubbenin asimetrik yapısını nitelemektedir.
Yapısal anlamda telafi edilmesi mümkün olmayan
bu durum ya mevcut kubbenin ilk inşasındaki ya
da 10. ve 14. yüzyıllardaki rekonstrüksiyonlardaki Ayasofya Cami üst galeriden
özensizlikle ilişkilendirilebilir. Ayasofya Cami üst galeriden iç mekâna bakış iç mekâna bakış

70 71