Page 306 - AYASOFYA
P. 306
A Y ASOFY A ’NIN OSMANLI MİRASI MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ
Dışta yer alan çift kanatlı ahşap kapıdan sonra bir çerçeve belirginleştirilerek tasarım bütünlüğü Duvardaki bezemelerde ise giriş kapısı üzerinde
içteki demir kapı ile içeri girilir. Kapının her iki sürdürülmeye çalışılmıştır. Türbenin iç kısmında yer kurdele ile bağlanmış zeytin dalı, girişin iki yanındaki
yanında dıştaki ahşap kapı ile aynı geçmeli işçiliğe alan pencere camlarının büyük kısmı 16. yüzyıl şişe dolaplar üzerinde S ler çizen çiçek buketleri yer
sahip ahşap kapaklı dolaplar yer alır. Ayrıca girişte tabanı tipli el yapımı özgün camlardır. almıştır. Girişin tam karşısındaki güney duvarın sağ
solda kalan ve dışta III. Murad Türbesi’nin duvarları penceresi üzerinde sepet içinde çiçekler ve güllerden
tarafından kapanmış olan pencerede rozet biçimli Şehzadeler Türbesi içinde herhangi bir tezyinat, oluşan bir düzenleme görülür. Girişin doğu solundaki
metal tutamaklar yer almıştır. çini, renkli kalem işi ve hat sanatına ait bir örneğe duvarında iki dolap arasındaki alanda dilimli ve
rastlanılmamaktadır. 2005 yılı restorasyon çalışmaları kıvrımlı perde biçimli mihrap taklidi dekorasyon yer
İç mekânda girişin sol ve sağında yer alan cepheler sırasında, geç devire ait siyah beyaz kalem işleri alır.
birbirinin aynıdır. Söz konusu cephelerin üst kısmında bulunan duvarların kubbe eteğinde ve taşıyıcı
tam ortada yine dikdörtgen bir çerçeve içine alınmış kemerlerin üstünde yapılan araştırmalar sonucunda
ve diğer pencereye nazaran daha uzun olan sivri klasik üslup bezeme izlerine rastlanmıştır. Kubbe
kemerli tek bir pencere yer almıştır. Pencerelerin iki eteğinde yeşil renkli Rumi tepelikli bitkisel bezeme
yanındaki alanlar dikdörtgen çift silmeli panolarla yapının daha önce siyah beyaz yerine renkli bir
hareketlendirilmiştir. Her iki duvarda alt seviyede tezyinat içerdiğini göstermiştir. Ayrıca taşıyıcı
pencere açılmamış olup bu kısımlardaki duvar kemerler üzerinde mermer taklidi yeşilimsi gri beyaz
yüzeylerine ikişer adet kabartma silmeli dikdörtgen bezeme ile pandantif aralarında malakari işçilik 16
sağır panolar yerleştirilmiştir. yy.a tarihlenebilmektedir. Restorasyon çalışmaları
ile 19. Yüzyıl ampir üslubundaki siyah renkli bitkisel
Dış cephede olduğu gibi içerde III. Murad türbesi ile motifler, sepette çiçekler, kurdele ve kumaş kıvrımlı
bitişmiş olan doğu duvarındaki pencerelerden bir desenlerden bir dilim bırakılmış olup, daha alttaki Şehzadeler Türbesi’nde sandukalar Makaralı basık kemer ve giriş kapısı
tanesi kapatılmıştır. Doldurulan pencere sivri kemerli özgün kalemişleri ortaya çıkartılmıştır.
Türbeye girişi sağlayan ahşap Kapı üç pano halinde hazırlanmıştır. Dıştan itibaren
içe doğru iç içe geçerek küçülen çıtaların oluşturduğu
kapı ceviz ağacından dikdörtgenlerden oluşmaktadır. Ekrem Hakkı
Ayverdi, bu üsluba sahip kapıları, Fatih devri çubuklu
yapılmıştır. kapıları olarak nitelendirir. Afyon’da Gedik Ahmet
Paşa Camii’nin pencere tablalarının, Topkapı Sarayı
İmrahur Odası ve Fâtih Köşkü kapılarının, Bursa
Şehzade Mustafay›ı Atîk - Cem Sultan Türbesi pencere
kapaklarının çubuklu olarak isimlendirilen cinsten
olduğunu söylemektedir . Şehzadeler Türbesi’nin giriş
1
kapısı ve aynı üsluptaki dolap kapakları Fatih Devri’ne
ait bir eserden devşirme olabileceği gibi, Fatih Devri
üslubunun takipçisi bir ustalık ürünü de olabilir.
1 Ayverdi, Ekrem Hakkı, “Osmanlı Mimarisinde Fatih Devri”, s.256, 321-322, 342, 440, 1953, İstanbul
Şehzadeler Türbesi’nde kubbe Giriş kapısından çıta detayı
308 309
