Page 112 - AYASOFYA
P. 112
A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ
Deisis şefaat demek. Hz. Meryem ve Hz. Yahya, Hz. Ayasofya’da Deisis’in karşısındaki mezarın üzerinde
İsa’nın iki yanında ona yakarır durumdalar. “Mahşer” “Henricus Dandolo” yazsa da bu taşın orijinal değil
sahnesinin en ortasındaki grubu oluşturan “Hz. İsa’ya devşirme olduğu belli. Dolayısıyla öncesinde de orada
yakarış” zaman içerisinde bağımsız ve bir tür “özet” bir mezar bulunduğunu söylemek olası.
şeklinde de karşımıza çıkıyor. Dönemin izleyicisinin
belki burada mahşer hissi yakalaması mümkündü. Deisis de yine yaptıranı da tarihi de belirlenememiş
Hemen karşı duvarında bir mezar yerinin bulunması bir eser. Eğer mermer kapıdan itibaren doğu
da bu izlenimi kuvvetlendiriyor. Kariye’de de “Mahşer” duvardaki, saraya yönlenen ahşap geçişin bulunduğu
mezar şapeli olarak tasarlanmış birimde görülüyor. kapıya değin bir tür imparatorlar galerisi ve
mezar alanı da kurgulamak hedeflendiyse “Son
Yargı” anındaki hâliyle İsa ve karşısında (kime ait
Henricus olduğunu bilmediğimiz ancak hükümdar düzeyinde
olduğundan emin olabileceğimiz) birinin mezarı
ve yine kendini bu galeride ölümsüzleştirme kararı
Dandolo vermiş imparatorluk ailelerinin mozaiklerini ortak bir
kurgu olarak değerlendirmemiz mümkün olabilir.
Üst kat, güney galeride IV. Haçlı Seferi’yle İstanbul’u işgal eden Enrico Dandolo’nun ismini taşıyan devşirme levha. Deisis kompozisyonundan el detayı
114 115