Page 109 - AYASOFYA
P. 109
A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ
Ana nefe girişte kapının üzerinde bulunan mozaik kompozisyon Kendisine çocuk veren Zoe’yle (Bizans tarihinde bu
isimde bir sürü hanım var. Ayrıca Ayasofya’da üst katta
da bir Zoe ve yine ailevi bir kriz var. Sırf bu İmparatorun
bile aynı isimde bir hanımı daha vardı) de evleniyor ve
boşanmayı reddettiği sürece VI. Leo’ya kapıdan öteye
geçme hakkı tanınmıyor. Zar zor Patrik’i ikna ediyor
ve doğan oğlunu vaftiz ettiriyor. Karşılığında da Zoe’yi
(bu Zoe, Karbonopsina diye anılıyor – “Kömür Karası
Gözlü” demek) saraydan atmayı da kabul ediyor (ama
atmıyor). İş çok uzuyor. Anlaşılan her durumda da babası geçemediği gibi
mozaiğinin de geçmesine izin verilmiyor ki haddini
Her durumda da bu çocuğun doğması birçok açıdan biliyor ve pişmanlık göstergesi olan bu mozaiği
iyi oluyor. VII. Konstantinos Porfirogennetos adıyla, geçemediği kapıya yaptırıyor.
biraz silik olsa da çok iyi bir imparator olarak tahta
geçecek. Bizans kültürü ve özellikle İstanbul kenti Bizans mozaiklerinde (Ayasofya’daki diğerleri de
hakkında bize çok sayıda önemli ayrıntıyı kazandıran dahil) alıştığımızın aksine burada kompozisyonu
“Törenler Kitabı”nı (literatürde sık kullanılan Latince açıklayan bir yazı bulunmamakta.
adıyla “de Ceremoniis”) yazacak.
Yegâne metin İsa’nın elindeki
kitabın sayfalarında okunuyor
ve açıklayıcı olmaktansa akıl
karıştırıyor çünkü Yuhanna
İncili’nin iki ayrı yerinden
derlenmiş karma bir metin
ortaya çıkmış;
Esenlik sizinle olsun.
Ben dünyanın ışığıyım .
13
110 111