Page 79 - AYASOFYA
P. 79

A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ                                      MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ






 Bu büyük ahşap kapılar anlaşıldığı kadarıyla Fossati   Bronz pervazlar demiştik, en tepesine yapacağımız   Bu arada kapının pervazlarının eşik dışında üç
 müdahaleleri sırasında imal ettirilmişler. Bu ana   resmi kim görecek dememek lazım. Nitekim orta   yönde  tümüyle  metal  malzemeyle  farklı  bir
 kapının, boyutları dışında kullanılan malzemeyle de   kapının en üst seviyesinde Foto seçim, Iohanna   doğaya  dönüştürülmesi,  muhtemelen  altınla
 en  etkileyici  kapı  olmasını  beklemek  yerinde  olur.   İncili’nden (10, 7 ve 9) Hz. İsa’nın kendini “kapı” olarak   zenginleştirilmesi sonucu ortaya çıkan etkiye Ayasofya
 Muhtemelen maddi değeri çok yüksek malzemeyle   nitelendirdiği ve “o kapıdan geçen sürülerin otlak   dışında hiçbir yerde tanıklık edilmediği düşünülüyor.  1
 kaplı olması parçalanmasına ve ganimet olarak   bulacağı, kurtulacağı”nı müjdelediği cümleler açık
 paylaşılmasına yol açmıştır. Tahribatın tarihi için 1204   bir kitap betimiyle resmedilmiş. Üzerinde de kutsal
 yani IV. Haçlı Seferi en mantıklı tahmin olabilir. Ama   ruhu temsil eden bir güvercin figürü yer alıyor. Yazı   Avludan nartekse açılan kapılar Ayasofya’yla yaşıt,
 kuşkusuz kapı gibi göz önünde ve el altında olan   çıplak gözle okunmasa da orada olması önemsenmiş   6. yüzyıldan kalma, ahşap üzerine metal kaplama.
 güzellikler her zaman kötü niyetli insanların iştahını   görünüyor. Ayrıca bugünkü solgun görüntüsünden   Genelde bronz diye söz edilse de teknik analizlerde
 kabartmıştır ve isyanlar, saldırılar gibi çalkantılı   farklı olarak altın varakla belirginleştirilmiş olmasına   malzemenin pirince çok daha yakın bir alaşım olduğu
 anlarda ilk ve kolay hedefler arasında yer alır.  kesin gözüyle bakabiliriz.  ortaya çıktı.

                  Nartekse geçişte ortadaki üç kapı özellikle etkileyici.
                  Merkezdeki, sağ ve solda yer alan ve birbirine benzeyen
                  iki taneden tümüyle farklı. Tam giriş eksenindeki
                  bu anıtsal metal yapıtlar, bina kiliseyken, ana
                  mekâna giriş yönünde çok görkemli haç motiflerinin
                  sergilendiği bir düşey platform oluşturma görevini de
                  üstlenmişler.


                  Ayasofya’nın kapılarından söz ederken

                  Türkiye’nin en eski kapıları demek tam

                  anlamıyla doğru olmayabilir (örneğin

                  tümülüslerin mezar odalarının taş

                  kapıları müzelerde görülebiliyor) ancak

                  muhtemelen ülkemizin (hatta yakın

                  coğrafyanın) kullanılmakta olan en eski

                  tarihli kapıları bu binada bulunmakta.










 Iohanna İncili’nden Hz. İsa’nın kendini “kapı” olarak nitelendirdiği ve “o kapıdan geçen sürülerin otlak bulacağı, kurtulacağı” nı müjdelediği cümleler  Nartekse girişteki kapı ve üzerindeki kısa kolları sökülmüş haçlar





 80                                                                                                                        81
   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83   84