Page 375 - AYASOFYA

A Y ASOFY A ’NIN HA T LE V HAL ARI MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ

Ayasofya-yı Kebir Cami-i Şerifinin bu dönemki tamiri Ayasofya levhalarında (elvâh-ı şerifede) Kadı Asker
sırasında haftanın beş günü çalışıldığı anlaşılmaktadır. Mustafa İzzet Efendiden başka hizmeti geçen iki
Beşer gün olarak tutulan bu defterlerin birincisi 19-24 hattatın, belgelerde geçen adlarıyla “muharrirlerin”
Temmuz 1847 (06-11.Ş.1263) arası haftayı, sonuncusu ücretleri yevmiye değil aylık olarak ödenmiştir. Bu
4
ise 07 Kasım 1849 (21.Z.1265) tarihini taşımaktadır. hattatların ilki meşhur Hattat Mehmed Şefik Bey
5
Ayasofya Cami-i Şerifi’nin resmen tekrar ibadete açılışı (1814-1880)’dir. Hattat Şefik Bey’in ismine daha
30 Haziran 1849 (19.Ş.1265) olduğuna göre Kasım önce yayınlanan belgelerde rastlanmamıştır. Tamir
6
ayına kadar çalışmalar, tamir işleri azalarak da olsa uygulaması tamamlandığında Ayasofya’nın bu tamiri
devam etmiş ve bunlara dair de yapılan harcamalar sırasında hizmeti geçen Evkaf hazinesi memurlarının
muntazam bir şekilde kayda geçirilmiştir. hükümetçe taltifi, ödüllendirilmesi gündeme gelmiş
ve bunun için de Sadaretçe bir tezkire kaleme
alınmıştır. Sadaret bu tezkiresinde “..Cami-i Şerif-i
4 EV. d. 13132 mezkûr levhalarının tanziminde [büyük emek ve
5 EV. d. 13505
gayreti] bulunan Şefik Efendi’ye hâcelik rütbesi
6 A. TŞF. (Sadaret, teşrifat defterleri) 7 / 1
tevcihi” ifadesiyle Hattat Şefik Bey’in adını ve görevini
16 Kasım 1849 (29.Z.1265) tarihinde bu şekilde belgelere
7
aksettirmiştir.

Hattat Mustafa İzzet Efendi’nin ikinci derecede
yardımcısı olan hattatın ismi ise Ömer Efendi’dir.
Ömer Efendi’nin maaşı 100 kuruş Şefik Bey’in maaşı
ise 750 kuruştur. Bu miktarda bir ödemenin ilk önce
08 Kasım-14 Kasım 1847 (29.Za-05.Z.1263) tarihleri
arasında yapıldığı görülmektedir. Dolayısıyla bu
8
levhaların yazımına başlangıç tarihi olarak, 27 Eylül-02
Ekim 1847 zaman aralığı kabul edilebilir. Yardımcı
hattatlara yapılan son ödeme ise tabloda görüleceği
üzere 21 Ocak 1849 tarihinde yapılmıştır. Bu durum
karşısında levhaların, elvâh-ı şerifenin tamamlanması,
belgede geçen bu notlara göre 1 sene 4 ay 24 gün
sürmüştür. Hattat Mustafa İzzet Efendi’ye 100.000
kuruş atiyye verilmesini ön gören belgeye göre elvah-ı
şerifenin 03 Mart 1848 tarihinde bittiği görülmektedir.
Aradaki bu 10 aylık farkın İzzet Efendi’nin levhaların
kalıplara esas olacak ilk nüshalarını yazması ile işbu
yazıların levhalara nakşedilmeye başlanmasından
Hattat Kazasker Mustafa İzzet Efendi’nin, İmam-ı Huseyn Efendimizin kaynaklandığı değerlendirilebilir.
isminin altına yazdığı ve damla formunda istiflediği “Ketebehu es-seyyid
el-Hâc Mustafa İzzet İmâmu’ssânî li-emîri’l-mü’minîn Abdülmecîd Hân. 7 A. AMD. 12 / 66.
1265” metinli imzası 8 EV. d. 13171

376 377