Page 42 - AYASOFYA
P. 42
T ARİHÇE MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ
18. Yüzyıl
Sultan III. Ahmet’in (hd 1703-1730) 1717 yılında ana
kubbenin merkezine astırdığı dev avize, Fossati
onarımlarına (1847-1851) kadar yerinde kalmıştır.
İç içe üç sekizgen çerçeveden oluşan ve çapı 30
metreyi bulan bu avizenin, yerden 3 m kadar
yüksekte olduğu ve üzerinde 600 kandil bulunduğu
değerlendirilmektedir. Bu dev avizeyi asmak için
kurulan iskelenin, güneydoğu yarım kubbenin iç
yüzeyine bir hat kompozisyonu yazılması için de
kullanılmış olabileceği düşünülebilir. Zirâ, görsel veriler
ışığında avizenin asılmasından önce güneydoğu
yarım kubbesinde herhangi bir yazı görülmezken,
sonrasında bir hat bezemesinin varlığı bu değişimin
iskelenin kurulduğu dönemde yaşanabildiğini
düşündürmektedir.
Sultan I. Ahmet dönemindeki (hd
1603-1617) onarımlarda nasıl bir
istifle yazıldığı bilinmeyen ana kubbe
merkezindeki Nur sûresi 35. ayetinin,
18. yüzyıldaki bu düzenlemeyle ana
kubbe merkezinde başlayıp, doğu yarım
kubbede bitecek şekilde istiflenmiş
olduğu anlaşılmaktadır.
Fossati onarımları (1847-1851) sırasında yok edilen bu
kompozisyon yerine aynı ayet Kazasker Mustafa İzzet
Efendi tarafından celi sülüs hat ile sadece ana kubbe
merkezine daha sıkışık bir istifle ve ayetin kısaltılmış
haliyle yazılmıştır.
Fossati onarımları öncesi Ayasofya’nın görünümü
44 45
