Page 47 - AYASOFYA

T ARİHÇE MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ

1740’da yaptırılmış olan Sıbyan Mektebi ile beraber inşa Ayasofya etrafında tüm bu düzenlemeler yapılıyorken 18. Yüzyıldaki
edilen Ayasofya Şadırvanı Türk Baroğunun en seçkin iç mekandaki mozaiklerin yüzeyi örtülmüş ve o
örneklerinden biridir. Yine bu dönemde, Ayasofya döneme değin varlığını uçan payandalar üzerinde muhtemel görünüm
imaretinin bulunduğu meskûn arsa üzerindeki evler, sürdüren kuzeybatı cephesindeki çan kulesi ortadan
imaretin inşası için sahiplerinden satın alınarak kaldırılmıştır. 1710 tarihli görsel verilerde görülebilen
yıkılmıştır. Ayasofya’nın doğu tarafında, Topkapı iç mekandaki mozaikler, galeri katındaki tavan
Sarayı Bab-ı Hümayunu’nun çaprazına gelen köşede mozaik bezemeleriyle birlikte sonradan sıvanmıştır.
yer alan imaretin inşası, 1743 yılında tamamlanmıştır. Örneğin güneybatı galeri kanadının orta kısmında
III. Murat döneminde (hd 1574-1595) yapılan hünkâr yer alan tonoz grubunun güneydoğu yüzeyinde
mahfeli, I. Ahmet (hd 1603-1617), III. Ahmet (hd 1703- Pantokrator İsa etrafında serafim melekleri, kuzeybatı
1730) ve I. Mahmud (hd 1730-1754) dönemlerinde yüzeyinde ise Havarilere Kutsal Ruhun İnişi topluluğu
onarılmış ve bazı eklemeler yapılmıştır. Topkapı (Pentekost) sahnelerinin mozaik betimlemelerinin 18.
Sarayı’nın ilk kapısı olan Bab-ı Hümayun’dan çıkan yüzyılda kapatıldığı bilinmektedir.
sultanların doğrudan hünkâr mahfeline ulaşabilmeleri
için inşa edilen hünkar sofası, ilk olarak I. Mahmud
(hd 1730-1754) tarafından yaptırılmış, Abdülmecid
döneminde (hd 1839-1861) de genişletilmiştir.

Albert Kahn Koleksiyonu’nda Ayasofya Hünkâr Kasrı ve
Ayasofya Şadırvanı

48 49