Page 133 - AYASOFYA

A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ

Kucaktaki çocuk İsa figürü bile erişkin insan Bu sınavların hepsinden alnının akıyla çıkan ustalar, Bütün bunları gözledikten ve söyledikten sonra hâlâ Orta Bizans döneminde, yapının dinî törensellik içinde
boyutlarının çok üzerinde. Ayasofya’ya İkonoklazmanın ardından muhtemelen da soru işaretleri bitmiyor. Mozaiğin yapım dönemi ile kullanımıyla birlikte, ilk başta planlanmamış bir imgeler
ilk eseri bu apsis mozaiğiyle kazandırmış olmalılar; ilgili en önemli kaynaklardan sayılan, tamamlandığı dizisinin de oluşmaya başladığını gözlemliyoruz.
Yapıdaki binlerce kişiye aynı anda hitap eden, o eskiden var olan bir mozaiğin yerine yapılmış olmasa ve halkın görüşüne açıldığı gün Patrik Photios’un Bunların arasında geçmiş imparatorların çıkarken
ana kadar gördükleri çeşitli noktalarda rastladıkları da dinî imgelere (kısaca ikonalara) düşman olanların verdiği vaazın ayrıntıları uzmanlarca hâlâ dikkatle kapıda inceleyeceğimiz mozaiğinin dışında geçmişin
olağanüstü güzellikteki sanat eserlerini ve etkileyici saltanatının bitmesini kutlamak, bunların zaferini ilan inceleniyor ve bazen “Evet, 867 yılında ikonoklastlara önde gelen din adamlarına değinme arzusunun da
dinî unsurların da ötesine geçerek vardıkları noktada etmek üzere yapıldığı, en görünür yere yerleştirildiği karşı büyük zaferi ilan ederek açılan mozaik.” denirken yansıtıldığını algılıyoruz.
manevi zirveyi de hissetmelerini sağlaması gereken belli olan bir mozaik. çoğu zaman da uzlaşma sağlanamıyor. Bizans’ın en
mozaiğin bu kısıtlar dolayısıyla mükemmel olması merkezî, en görkemli, en iyi belgelenmiş yapıtları
beklenecekti. Bu mükemmelliğin mozaik gibi Hemen önündeki kemerde son parçaları kalan yazıt arasında çok bilinmeyenli bir denklem daha.
kesinlikten uzak bir teknikle ve içbükey bir düzlem da bu intikam, değilse de “doğru”nun zaferini kutlama
üzerine gerçekleştirilmesi ve icra eden kişilerin hissini yansıtıyor: “sahtekarların yıktığı imgeleri inançlı
çalışma açılarının nihai izleyicilerin bakış açılarından imparatorlar yeniden yerine yerleştirdi” şeklinde bir
29
çok farklı olmasından ötürü sanatçıların kendi işlerini beyitin son harfleri (“Allah” yazılı hat levhasının hemen Ana nefte Timpanon tabir
kontrol edebilmekten çok uzak olması da yapıtın üzerinde) tanınabildiği için de anlam kavranabiliyor. edilen ve güney ve kuzeydeki
eşsizlik misyonuna fazladan zorluklar, sınamalar
getiriyordu. ana kemerlerin içini dolduran
duvarların en alt kısmı pencereli

değil. Sanki doldurulmuş

pencereler izlenimi uyandıran ve

bazı çizimlerde öyle var sayılan

girintiler, ikonografinin bir parçası

olarak mozaik portreler için

oluşturulmuş.

Apsisin üzerinde, Hz. Meryem ve Apsis üzerindeki mozaikte Hz. Meryem ve Çocuk İsa detayı
Çocuk İsa kompozisyonu

134 135