Page 430 - AYASOFYA
P. 430

Ayasofya’da Üst Galeri’de Deesis Mozaiği
             II. MEŞRU TİY ET DÖNEMİNDE A Y ASOFY A                                                                                                                                                              MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ






             Caminin dört büyük ayağının taşıdığı yük duvarların                                                                                                                                                                    Kubbenin ihata duvarları üzerindeki
             taşıdığı yükle mukayese edilmeyecek derecede                                                                                                                                                                           yükünü hafifletmek için dışardan
             fazladır. Ayakların ve duvarların taşıdıkları yükün                                                                                                                                                                    istinat kemerleri konulmuştur. Kişisel
             ve   dayanma    derecelerinin  iyi  hesap  edilmesi                                                                                                                                                                    görüşüm; bunlar yapının yıkılmaya
             gerekmektedir.  Yaptığım  gözlem  sonucu  diyebilirim                                                                                                                                                                  yüz tutmasını kolaylaştırmaktadırlar.
             ki camini dört ayağı inşa tarzından dolayı gayet basit                                                                                                                                                                 İleride bu konuda detaylı bir araştırma
             hareketlenmelerden dolayı çökmektedir.                                                                                                                                                                                 yapılmalıdır.  Kubbe  ve   kubbe
                                                                                                                                                                                                                                    kemerlerinde mühim  değişimler
                                                                                                                                                                                                                                    gördüm. Kubbe göbeğinden aşağı
                                                                                                                                                                                                                                    inen  çatlamaların yarın bir  deprem
                                                                                                                                                                                                                                    olduğunda     artacağı   kesindir.
                                                                                                                                                                                                                                    Kanaatime göre kubbenin ne halde
                                                                                                                                                                                                                                    bulunduğunu seyir köprüleri inşa
                                                                                                                                                                                                                                    ederek anlamak gerekiyor. Aynı
                                                                                                                                                                                                                                    zamanda kubbeyi örten kurşunlar
                                                                                                                                                                                                                                    da kısmen kaldırılarak dış kısmı
                                                                                                                                                          Ayasofya Camii’nin Kuzey Cephesinin Havadan Görünüşü, 2017, İstvan Toth   muayene edilmelidir.










                                                                        Ayasofya’da Üst Galeride İmparatoriçe Locasında Teselya Graniti Sütunla
                                                                                                                                                                Caminin  içinde  birkaç  su
                                                                                                                                                                kuyusu olduğunu gördüm.
                                                                        Alt ve üst kat sütunlarına çok dikkat etmek                                             Muhtemelen     bunlar   ve
                                                                        gerekmektedir.  Abidenin  büyüleyici  “kübik  Bizantin”                                 dışardaki sarnıçlar arasında
                                                                        sütun başlıkları bu türün ilk örneklerini oluşturdukları                                birtakım kanallar sayesinde
                                                                        için acilen incelenmelidirler.                                                          bir irtibat var.Bu su tabakası
                                                                                                                                                                dikkatle incelenmelidir. Yer
                                                                        Akdeniz’in,  kadim  Anadolu’nun   ve  Teselya’nın                                       altındaki bu havuzlardan
                                                                        granitleri  bu  sütunlarda  kullanılmıştır.  Bunları                                    kumlu maddelerin taşınması
                                                                        muhafaza etmek için gerekli programlar derhal                                           bodrum katın dolmasına
                                                                        hazırlanmalıdır.  Sütunlar  duvarlara  “gynécée”                                        sebebiyet verebilir.
                                                                                                                       11
                                                                        dairesinin  kemerleri  ve kubbeleri vasıtasıyla  bağlı
                                                                        bulunmakta ve bunların yatay hareketi dışa doğru
                                                                        eğilmeler sonucunu doğurmuştur.
                                                                                                                                                                Bergama’dan getirilmiş olan su küpü ve
                                                                                                                                                                İon başlıklı su kuyusu kapağı
                                                                        11   Ayasofya’nın üst katında imparatoriçenin ayinleri izlediği ve “gynekaion” olarak adlandırılan kısım
             Caminin dört büyük taşıyıcı ayağından biri                  “gynécée”  şeklinde  de adlandırılmaktadır. Aziz Ogan, “Aya Maria Pammakaristos Fethiye  Camii”,
                                                                         Belleten, C.XIII, S.50, Nisan 1949,s.274.





             432                                                                                                                                                                                                                                                  433
   425   426   427   428   429   430   431   432   433   434   435