Page 52 - AYASOFYA
P. 52
T ARİHÇE MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ
Fossati, melek figürlerinin yüzünü örten maskeleri Ayasofya’nın ana kubbesinin 1346’da yaşadığı kuşatılmıştır. Gerek konumları gerekse de kesitleri
biçimlendiren ve iç içe geçmiş iki haçı çağrıştıran sekiz son büyük yıkımdan sonra yapılmış, kubbeyi itibariyle bu müdahalenin kubbe statiğine pek bir
köşeli yıldız formunu, Ayasofya onarımları sırasında beş yüzyıl boyunca dört yönden desteklemiş ve katkısı olmadığı söylenebilir. Yapıldıkları dönemde
pek çok yerde karakteristik bir bezeme motifi olarak adeta İstanbul siluetinin bir parçası olmuş uçan kubbenin burulmasını engellemeleri maksadıyla inşa
kullanmıştır. payandalar Fossati onarımlarında yok edilmiştir. edilmiş uçan payandaların, daha çok Ayasofya’daki
Bunların kaldırılmasından sonra, ana kubbenin mozaik restorasyonlarıyla anılan Fossati tarafından
Onarımın bir sembolü haline gelmiş bu stilize haçvâri üzerine oturduğu kaide dört yönden demir lama ile hangi gerekçeyle kaldırtıldığı bilinmemektedir.
motif, İustinianos süsleme programına ait sekiz uçlu
yıldız formu olarak da değerlendirilebilir.
Doğu pandantifindeki melek figürünün konservasyon öncesi
görünümü
Onarım sırasında yüzeyi açıldıktan sonra tekrar
sıvanmış figüratif mozaiklerin yüzeylerinde kalem
işi olarak aynı motifin kullanılması, adeta üzeri
kapatılmış mozaiklerin yerlerini belli eden işaretler
Mozaik melek figürünün yüzünü kapatan metal maske
gibidir. Ayasofya’nın müzeleştirilmesinden sonra,
mozaiklerin sıva altından ortaya çıkartılmasında bu
semboller önemli yol göstericiler olmuştur. Fossati albümünden Ayasofya
54 55
