Page 98 - AYASOFYA
P. 98

A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ                                                                                                                                                                  MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ






             En aşağıda kapıya kadar inen yeşil levhanın                                                                                                  Diğer  yandan aşağıdakiler  şu andaki  durumlarıyla        Örneğin kullanılan kırmızı ve yeşil porfir  kuşkusuz
             sağ ve solunda, yine kapının üstüne temas                                                                                                    yoğun bir temizlik ve ışıklandırmaya ihtiyaç duyuyor.      her yerde bol miktarda denk gelinen Teselya yeşili
             eder hizada iki tane birbirine çok benzeyen                                                                                                  Fonla aynı veya benzer renkli taş parçalarının üst         ve İassos kırmızısından çok daha değerli ve anlam
             panel daha var. Her ikisinde de simetrik olarak                                                                                              üste kabartma oluşturacak şekilde uygulandığı bu           yüklü. Benzeri parçaların özellikle en kutsal yer olan
             betimlenmiş hayli şematik dörder yunus fark                                                                                                  bileşimlerin zaman içinde birçok parçaları yitmiş          apsis/mihrap çevresine yoğunlaşması da buna işaret
             ediliyor. Panellerin merkezlerinde ise yine                                                                                                  gibi görünüyor. Bir kısmı muhtemelen renkli alçı           ediyor.
             porfirden yuvarlaklar var. Kapı üzerlerinde                                                                                                  gibi malzemelerle restore edilmiş. Gerçek nitelikleri
             bulunan bu tür ayrıntılar çıplak gözle çok                                                                                                   kapsamlı bir analizden sonra ortaya çıkabilecek. 19.       Büyük büyük taşlardan hep söz ettik ve bunları yine
             net seçilemeyebiliyor. Aynı kapının narteks                                                                                                  yüzyılda yapılmış ayrıntılı resimler sayesinde daha iyi    bu kitapta, Dr. Serkan Angı en iyi şekilde anlatıyor. Bu
             tarafında, yine yukarıda, girerken görülen                                                                                                   kavranabiliyor.                                            yüzden konuyu değiştirmek ve o gün için belki de
             mozaik  panelin  hemen  altında,  kapının  metal                                                                                                                                                        kısmen daha az önemli olabilecek ama bugün en çok
             üst kısmındaki kemerli kompozisyon ve içindeki                                                                                                                                                          dikkati çeken eserlere değinmeye başlamak doğrusu
             kabartmalı yazılar da aynı şekilde gözle zor                                                                                                 Aslında  bu grup  büyük levhalar  hâlinde  yüzey           olacak.
                                                                                                                                                          kaplamasında kullanılan taşlardan daha da değerli
                                                                                                                                                          bir eser dizisini ortaya koyuyor.
                                                                                                                                                                                                                     Çünkü mozaiksiz bir Ayasofya düşünmek çok zor.
             seçilen örnekler olarak yukarıda sunulmuştu.
             Hem kabartmalı porfir panellere benzer
             örnekler hem de yunus figürleri yer seviyesine
             yakın  başka  panellerde  de  karşımıza  çıkıyor,
             onları inceleyerek bunlar hakkında da daha
             fazla fikir sahibi olabiliyoruz.


             İlk  bakışta  yalnızca  şematik  birer  bezeme
             unsuru   gibi  görünen   yunus   figürlerinin
             karşımıza çıktığı sadece iki bölge var: Bir tanesi
             iç mekânda geri doğru  bakarken İmparator
             Kapısı’nın üst kısmında, güney galerisinin en
             ortasındaki locaya doğru uzanan duvar. Diğeri
             ise yapının güney galerisinin doğu kısmı yani
             alt katın saraya doğru yaklaştığı kesim. Burada
             yine saraya doğru bir çıkış olduğu bilinmekte.
             Dolayısıyla bu konumların ikisinin de İmparatora
             özel giriş birimlerine yakın olması nesiller içinde,
             hafızalarda bugüne değin taşınmayan bir
             simgeselliğin var olabileceğini düşündürüyor.  9






                                                                                                                                                          Ayasofya’da mermerleri damarlarını sergileyecek şekilde dilim dilim kesip, bu damarları birbirine uydurarak kullanmak olarak açıklayabileceğimiz “aynalı,
             Ana neften çıkarken kapı yönüne bakış.                                                                                                       simetrik, müsennâ, skoutlosis” tekniği, çok çeşitli kullanılmış.





             100                                                                                                                                                                                                                                                   101
   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103