Page 120 - AYASOFYA
P. 120

A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ                                                                                                                                                                  MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ






             Hükümdarlar, İsa’nın aksine, ellerinde                                                                                                       Diğer yandan para sunan diyoruz ama para keselerini        Konstantinos  Monomakhos’un  da  özel  yaşamında
                                                                                                                                                          kendilerinde tutuyorlar; vermenin, paylaşmanın             eşinden aşağı kalmadığını ve bir yandan da metresini
             gayet dünyevi şeyler tutuyor. Birinin                                                                                                        coşkusunu   yansıtıyor  izlenimi  uyandırmıyorlar.         idare ettiğini biliyoruz. Ancak Konstantinopolis

             elinde “apokombion” tabir edilen para                                                                                                        Sanki daha çok o paranın varlığını gösteriyor olmayı       Üniversitesi’ni kurmuş olması vesilesiyle olumlu
                                                                                                                                                          yeğliyorlar.
                                                                                                                                                                                                                     yanlarıyla da anılıyor.
                                                                                                                                                                    17
             kesesi, diğerinde ise bir ferman var;
                                                                                                                                                          Zoe’nin kocalarıyla olan hikayeleri de çok masum           Bir sonraki mozaik ise Komnenoslar mozayiği. Zoe
             üzerindeki metin Konstantinos’un adıyla                                                                                                      değil gibi görünüyor. Biriyle evliyken ötekiyle irtibatta   paneliyle aynı duvar üzerinde, aralarında sadece bir
             başlıyor (tabii ki bu isim de başka bir                                                                                                      olduğuna  hatta eskisini  öldürttüğüne  dair kanaat        pencere var.
                                                                                                                                                          var. Hem üç koca almış olmanın hem zinanın hem
             ismin yerine geçmiş; ayırt edilebiliyor).                                                                                                    de  muhtemel  cinayete  azmettirme  günahlarının

                                                                                                                                                          kefaretini  satın alıyor olabilir. Bu da neden  ilk kez    Konu olarak da diğeriyle büyük
                                                                                                                                                          bu denli gösterişli bir bağış sahnesi gördüğümüz
                                                                                                                                                          hakkında fikir verebilir.                                  ölçüde benzeşiyor. Para yine var;
                                                                                                                                                                                                                     ancak cinayet, ihtiras, kan eksik.

                                                                                                                                                                                                                     İmparator Iohannes Komnenos
             Doğrudan bağışlanan paranın yanında bir de belge
             bulunması sürekliliği olacak bir vaat anlamına geliyor.                                                                                                                                                 ve eşi İrene ellerinde yine sırasıyla
             Kiliseye düzenli bir gelir garanti ediyor.
                                                                                                                                                                                                                     “apokombion”la para kesesi ve

                                                                                                                                                                                                                     rulo tutuyorlar. İrene’nin elindeki
             Keseyle para sunan bağışçı imparator görüntüsü
             Bizans’ın daha önceki devirlerinde karşımıza hiç                                                                                                                                                        belgede bu kez isim yazmıyor.
             çıkmıyor. Elimizdeki bilgilere göre bu ilki. Hatta acaba                                                                                                                                                Zaten Zoe’ninkinde de Zoe’nin
             bu sayede ilk yapılışıyla Zoe’nin ikinci eşi, babası tefeci
             olan IV. Michael ile bir bağlantı kurmak mümkün olur                                                                                                                                                    adı yazmıyor, yine İmparatorunki
             mu diye de sorulabiliyor.  İlk kocası III. Romanos’un
                                    16
             aşırılıktan hoşlanan biri olduğunu hatırlıyoruz.                                                                                                                                                        yazıyordu.
             Kendi taht  döneminde  Ayasofya’nın bütün  sütun
             başlıklarını gümüş ve altın varaklarla baştan
             süsletmişti. Dolayısıyla onun için de muhtemelen bir
             apokombion’un pek lafı olmazdı.









                                                                         Zoe mozaik panelinden detay, İmparatoriçe Zoe’nin eşi İmparator
                                                                         IX. Konstantinos Monomakhos                                                      Zoe mozaik panelinden detay, İmparatoriçe Zoe





             122                                                                                                                                                                                                                                                   123
   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125