Page 122 - AYASOFYA
P. 122

A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ                                                                                                                                                                  MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ






             Tipik bir bağış sahnesi diye düşünmeye başlarken           Bu  Macar  kökenli  Bizans  İmparatoriçesi  hakkında                              Bizans hükümdarları arasında seyrek rastlanır şekilde      Hz. İsa’nın sol elinde bir tomar tuttuğunu ve sağ eliyle
             burada da sıra dışı bir görüntü eksik olmuyor:             çok  şey  bilmiyoruz;  ancak  gerçekten  iyi  yürekli  ve                         öylesine dindar, iyi kalpli, tek ve mutlu evlilik yapmış,   İmparatoru (keseyi) kutsarken İmparatoriçe’ye doğru
             Zoe panelinde İmparatoriçe’nin sadece yüzüne               dindar birisi olduğuna bugün Zeyrek Camii adıyla                                  eşine düşkün, sadık kalmış, bir kişi hatta böylesi bir çift   da aldığı belge karşılığında aynı formda ve yüzde yüz
             odaklanmış bir portre varken burada Iohannes               anılan yapının merkezde bulunduğu Pantokrator                                     hakkında pek az şey biliyor olmamız tutuculuklarından      analoji oluşturacak şekilde, aynı açıda (ikisi de tam
             Komnenos  tacından  sarkan  ve  saçlarının  yanlarını      Manastırı ve tüm çevre birimlerini (Bizans’ın önemli                              ileri geliyor. Hatta “İrene tam Meryem Ana’nınkine         yatay) bir  belge,  bir berat verdiğini  gözlemlemek
             fark ettirmeyen süslü “perpendulia” ile resmedilirken      hastanelerinden biri de aynı bünyede bulunuyordu.)                                benzer bir yaşam sürdürmek istiyordu; o yüzden             zor değil.   İkonografinin gerçekleri tam yansıtması
                                                                                                                                                                                                                             19
             İmparatoriçe İrene’nin özellikle saçları belirgin          yaptıran kişi olmasından ötürü aşinayız. Böylesi bir                              içlerine kapanık yaşadılar” düşüncesi de mevcut. 18        arzu ediliyor, yani İrene tam verdiğinin karşılığını
             kılınmış. Turuncu saçlı olduğunu belirginleştiren bir      yaşamın ardından Ortodoks Kilisesi tarafından “azize”                             Belki de sadece diğerleriyle kıyaslandığında heyecan       resimde de belirgin bir şekilde alıyor, şüpheye pek yer
             renk kullanmaya da özen gösterilmiş.                       kabul edilmiş bir hanım.                                                          verici haberlerin pek az sayıda olmasındandır.             bırakmayacak biçimde kurtuluşa eriyor.







             Halesinin üzerindeki yazıda ismi

             “en imanlı İmparatoriçe İrene”

             olarak geçiyor ama asıl adının

             Piroska olduğunu hatırlatalım.

             Aslen Estergon doğumlu bir Macar


             kızı. Babası Macar Kralı I. László.































             XII. yüzyıla tarihlenen “Komnenoslar” mozaik paneli





             124                                                                                                                                                                                                                                                   125
   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126   127