Page 121 - AYASOFYA
P. 121

A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ BEZEMELERİ                                      MUHTEŞEM A Y ASOFY A ’NIN MİMARİ Ö ZELLİKLERİ






 Hükümdarlar, İsa’nın aksine, ellerinde   Diğer yandan para sunan diyoruz ama para keselerini   Konstantinos  Monomakhos’un  da  özel  yaşamında
                  kendilerinde tutuyorlar; vermenin, paylaşmanın             eşinden aşağı kalmadığını ve bir yandan da metresini
 gayet dünyevi şeyler tutuyor. Birinin   coşkusunu  yansıtıyor  izlenimi  uyandırmıyorlar.  idare ettiğini biliyoruz. Ancak Konstantinopolis

 elinde “apokombion” tabir edilen para   Sanki daha çok o paranın varlığını gösteriyor olmayı   Üniversitesi’ni kurmuş olması vesilesiyle olumlu
                  yeğliyorlar.
                                                                             yanlarıyla da anılıyor.
                            17
 kesesi, diğerinde ise bir ferman var;
                  Zoe’nin kocalarıyla olan hikayeleri de çok masum           Bir sonraki mozaik ise Komnenoslar mozayiği. Zoe
 üzerindeki metin Konstantinos’un adıyla   değil gibi görünüyor. Biriyle evliyken ötekiyle irtibatta   paneliyle aynı duvar üzerinde, aralarında sadece bir
 başlıyor (tabii ki bu isim de başka bir   olduğuna  hatta eskisini  öldürttüğüne  dair kanaat   pencere var.
                  var. Hem üç koca almış olmanın hem zinanın hem
 ismin yerine geçmiş; ayırt edilebiliyor).   de  muhtemel  cinayete  azmettirme  günahlarının

                  kefaretini  satın alıyor olabilir. Bu da neden  ilk kez    Konu olarak da diğeriyle büyük
                  bu denli gösterişli bir bağış sahnesi gördüğümüz
                  hakkında fikir verebilir.                                  ölçüde benzeşiyor. Para yine var;
                                                                             ancak cinayet, ihtiras, kan eksik.

                                                                             İmparator Iohannes Komnenos
 Doğrudan bağışlanan paranın yanında bir de belge
 bulunması sürekliliği olacak bir vaat anlamına geliyor.                     ve eşi İrene ellerinde yine sırasıyla
 Kiliseye düzenli bir gelir garanti ediyor.
                                                                             “apokombion”la para kesesi ve

                                                                             rulo tutuyorlar. İrene’nin elindeki
 Keseyle para sunan bağışçı imparator görüntüsü
 Bizans’ın daha önceki devirlerinde karşımıza hiç                            belgede bu kez isim yazmıyor.
 çıkmıyor. Elimizdeki bilgilere göre bu ilki. Hatta acaba                    Zaten Zoe’ninkinde de Zoe’nin
 bu sayede ilk yapılışıyla Zoe’nin ikinci eşi, babası tefeci
 olan IV. Michael ile bir bağlantı kurmak mümkün olur                        adı yazmıyor, yine İmparatorunki
 mu diye de sorulabiliyor.  İlk kocası III. Romanos’un
 16
 aşırılıktan hoşlanan biri olduğunu hatırlıyoruz.                            yazıyordu.
 Kendi taht  döneminde  Ayasofya’nın bütün  sütun
 başlıklarını gümüş ve altın varaklarla baştan
 süsletmişti. Dolayısıyla onun için de muhtemelen bir
 apokombion’un pek lafı olmazdı.









 Zoe mozaik panelinden detay, İmparatoriçe Zoe’nin eşi İmparator
 IX. Konstantinos Monomakhos  Zoe mozaik panelinden detay, İmparatoriçe Zoe





 122                                                                                                                       123
   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126